(Sự thay đổi của 4 mùa và dự báo thời tiết)
日本は、北海道、本州、四国、九州の4つの大きいな島と沖縄本島、そして約7000もの島々が、北東から南西にかけて弓型に連なっている。四季の変化に富み、比較的温暖で住みやすい。
Nhật Bản có 4 đảo lớn là Hokkaido, Honshu, Shikoku, Kyushu và 1 đảo là Okinawa, ngoài ra còn có khoảng 7000 đảo và quần đảo lớn nhỏ khác, chạy dài theo hình cánh cung từ phía Đông Bắc sang phía Tây Nam. Nhờ sự phong phú về thời tiết 4 mùa, khí hậu lại tương đối ấm áp nên cuộc sống ở đây rất thoải mái và dễ chịu.
そして、狭いとはいえ北から南まで約3000㎞(キロメートル)もあるため、同じ季節でも場所によって気候がまったく違うことがある。例えば夏は、同じ本州の中でも、盆地で暑くなりやすい京都と、避暑地として有名な軽井沢とでは気温が10℃(度)も違ったり、冬には、日本海側の金沢で雪が数十㎝(センチメートル)も積もっているのに、沖縄では南国の花であるブーゲンビリアが咲き、コートなしで出歩くことができたりするのだ。
Dù vậy, tuy là một đất nước có diện tích hẹp nhưng do trải dài khoảng 3000km từ bắc xuống nam nên dù có cùng một mùa, tùy vào vị trí mà mỗi nơi sẽ có khí hậu hoàn toàn khác nhau. Ví dụ như vào mùa hè, dù là cùng ở trên đảo Honshu, vùng thung lũng dễ nóng như Kyoto và khu nghỉ mát nổi tiếng Karuizawa nhiệt độ chênh nhau đến tận 10 độ; vào mùa đông, ở vùng giáp biển Kanazawa tuyết chất dày đến mấy chục cm, thế nhưng ở Okinawa thì những loài hoa nhiệt đới vẫn nở, và bạn cũng có thể ra ngoài đi dạo mà không cần mang theo áo khoác.
こうした気候の違いや四季の移り変わりは、テレビや新聞などの天気予報からも感じることができる。それぞれの季節ごとに見てみよう。
Sự khác nhau về khí hậu hay sự thay đổi của 4 mùa, bạn cũng có thể thấy được nó qua các bản tin dự báo thời tiết trên báo đài hoặc tivi. Nếu có cơ hội, bạn hãy thử ngắm nhìn từng mùa ở những vùng khác nhau nhé.
春――――――――――――――――――――――――――――― Mùa xuân
花粉症という言葉を聞いたことがあるだろうか。くしゃみや鼻水、鼻づまりや目のかゆみなどの症状が出るアレルギー反応のことで、主にスギやヒノキの花粉によって引き起こされる。日本では花粉症の人が多いため、毎年、このスギ花粉が飛び始める2月ごろから、気象庁などが花粉飛散情報を発表し、毎日の天気予報で伝えられる。アレルギー反応が出ることで春の訪れを感じるという人も少なくないようだ。
Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến từ「花粉症」- dị ứng phấn hoa rồi chứ. Ngạt mũi hay ngứa mắt là những triệu chứng do cơ thể phản ứng lại loại dị ứng này, nguyên nhân chủ yếu là do phấn hoa từ cây tuyết tùng và cây bách nhật. Ở Nhật Bản có rất nhiều người bị dị ứng phấn hoa, chính vì thế, hàng năm, cứ vào khoảng tháng 2 khi mà phấn hoa bắt đầu bay ra, Bộ khí tượng sẽ phát thông tin về việc phấn hoa phát tán trên các bản tin dự báo thời tiết hàng ngày. Tuy nhiên, dường như cũng không ít người cho rằng việc mà bị dị ứng như vậy lại là một minh chứng cho việc rằng mùa xuân đã ghé thăm chúng ta.
また、日本の春は桜の開花予想からも始まる。桜は気温が15℃ぐらいで開花するため、南の沖縄や鹿児島では3月下旬、北海道東部の釧路などでは5月下旬というように、約2か月かけて北上しながら咲いていく。その開花日を日本全国の都市ごとに予想し、地図上に等圧線のように書いたものが桜前線だ。日本の学校や企業4月に新しい年度が始まり入学式や入社式が行われるため、桜の花は、新入生や新入社員たちが1年をスタートするイメージに重ねられることが多い。
Bên cạnh đó, mùa xuân ở Nhật Bản cũng bắt đầu từ việc Dự đoán hoa anh đào nở. Do hoa anh đào chỉ nở trong nhiệt độ khoảng 15○C, nên chúng sẽ nở trong khoảng 2 tháng từ phía Bắc lên vào hạ tuần tháng 3 ở vùng phía nam Okinawa hoặc vùng Kagoshima và vào hạ tuần tháng 5 ở những nơi như Kushiro vùng miền đông Hokkaido.
Vào ngày hoa bắt đầu nở, tại các thành phố lớn trên khắp nước Nhật, bộ khí tượng sẽ dự đoán và dựa vào đường đẳng áp trên bản đồ để vẽ ra Biểu đồ dự báo hoa anh đào. Tại các trường học cũng như doanh nghiệp của Nhật Bản, tháng 4 sẽ là tháng bắt đầu niên độ mới và tổ chức lễ nhập học cũng như lễ đón nhân viên, vậy nên hoa anh đào tượng trưng cho hình ảnh những nhân viên hoặc học sinh mới khởi đầu một năm thuận lợi.
夏――――――――――――――――――――――――――――― Mùa hè
日本は年間降水量が多いのが特徴で、6月から7月にかけて雨お日が多くなる時期を梅雨と言う。各地方の気象台が梅雨入りを発表し、天気予報では梅雨戦前などの用語をよく耳にするようになる。農家では田植えの季節でもある。日本には梅雨があることで、稲が育ち、おいしいお米ができるのだ。
Khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 7 số ngày mưa là rất nhiều, lượng mưa lớn chính là đặc trưng của mùa này vì thế nên mùa hè còn được gọi là Mùa mưa. Vào mùa này, chúng ta có thể nghe thấy những thông báo Bước vào mùa mưa từ phía các đài khí tượng ở các địa phương hay những từ ngữ chuyên dụng như Frông mưa. Đối với nhà nông thì đây chính là mùa trồng lúa. Chính nhờ có mùa mưa mà từ Nhật Bản, chúng ta mới có được những hạt gạo cũng như những bông lúa chất lượng.
そして、気象庁が梅雨明けを発表すると、日本には蒸し暑い夏が訪れる。
1日の最高気温が25℃以上の日を夏日、30℃以上の日を真夏日と言うが、地球温暖化の影響で、最高気温が35℃以上の猛暑日も増えてきた。また、夜になっても気温が25℃以下に下がらない熱帯夜も多い。
Ngay sau khi cục khí tượng thông báo Mùa mưa kết thúc cũng là lúc Nhật Bản đón cái nóng oi bức. Nhiệt độ cao nhất trong ngày từ 25 độ trở lên thì ngày hôm đó sẽ được gọi là Natsubi, nếu từ 30 độ trở lên sẽ gọi là Manatsubi, tuy nhiên do ảnh hưởng của việc nóng lên toàn cầu mà số ngày nhiệt độ cao nhất lên tới trên 35 độ - được gọi là Mosobi - cũng tăng dần lên. Bên cạnh đó, những đêm nhiệt độ không xuống dưới thấp hơn 25 độ - được gọi là Nettaiya – cũng rất nhiều.
秋――――――――――――――――――――――――――――― Mùa thu
その後、夏の終わりごろから台風のシーズンとなり、日本の秋が始まる。
台風は熱帯低気圧が発達したもので、日本では、発生順に番号を付けて「台風〇号」と呼ぶ。台風は大雨や暴風を伴うため、日本に接近・上陸すると洪水などの災害をもたらす。また、稲刈りの時期とも重なり、米の収穫に影響することも少なくない。そのため、気象庁は台風が発生するとその勢力や進路を予想し、天気予報で「台風10号は現在、太平洋を強い勢力を伴って北上中で…」のように最新の台風情報を伝え、注意を促している。
Ngay sau khi mùa hè kết thúc, thời tiết sẽ chuyển sang Mùa bão, và mùa thu cũng bắt đầu.
Bão được hình thành nên từ áp thấp nhiệt đới, ở Nhật Bản, dựa theo thứ tự xuất hiện mà người ta sẽ đánh số và gọi tên cơn bão bằng số thứ tự của nó. Bão thường đi kèm với những cơn mưa lớn và gió mạnh, nên khi tiếp cận và đổ bộ vào nước Nhật sẽ gây ra những thảm họa, thiên tai như là lũ lụt. Thời điểm này lại trùng với mùa thu hoạch lúa nên sẽ gây ra không ít những ảnh hưởng cho nhà nông. Chính vì thế, khi có một cơn bão xuất hiện, Cục khí tượng sẽ đưa thông tin về cấp độ cũng như đường đi của nó trên các bản tin, cũng như liên tục có các hoạt động nhắc nhở, chú ý cho người dân chuẩn bị.
10月から11月にかけて秋が深まると、日本列島は紅葉に染まる。桜前線と同じように紅葉前線という表現もある。紅葉は寒くなることで始まるため、紅葉前線は桜前線とは逆に、北から南へと移動していく。
Từ tháng 10 đến tháng 11 là khoảng thời gian giữa mùa thu, nước Nhật sẽ được nhuộm mình với màu lá đỏ. Giống như Biểu đồ dự báo hoa anh đào, chúng ta cũng có Biểu đồ dự báo lá đỏ. Lá đỏ hình thành khi trời bắt đầu lạnh, chính vì thế nên Biểu đồ dự báo lá đỏ sẽ di chuyển từ phía bắc xuống phía nam, ngược với Biểu đồ dự báo hoa anh đào.
冬―――――――――――――――――――――――――――――― Mùa đông
四季の中で、地方による違いがいちばん大きいのは冬だろう。雪がたくさん降るかほとんど降らないかで、冬の景色はまったく違う。雪が多いのは山間部や日本海側で、2月の積雪量が2m(メートル)を超えるところも少なくない。一方、太平洋側では空気が乾燥した日が続くため、気象庁が乾燥注意報を出して火災への注意を呼び掛けることがある。
Trong 4 mùa, mùa đông có lẽ là mùa mà ta có thể thấy rõ được sự khác biệt ở từng khu vực. Khung cảnh mùa đông sẽ khác hoàn toàn tùy vào việc tuyết rơi hay không. Ở các vùng núi hay phía biển tuyết rơi rất nhiều, có nhiều nơi lượng tuyết rơi đo được đã vượt quá 2m. Mặt khác, vào lúc này, những khu vực ở phía vùng biển Thái Bình Dương, những ngày khô ráo liên tục kéo dài, Cục khí tượng sẽ liên tục đưa ra những thông tin và kêu gọi người dân chú ý đề phòng hỏa hoạn.
Biên dịch: Thanh Tùng